Danimarkalı Kız Film İncelemesi

Ne giydiğimin bir önemi yok. Rüya gördüğümde Lili'nin rüyaları oluyor.  

Danimarkalı Kız (The Danish Girl), Tom Hooper'ın yönetmenliğinde David Ebershoff'un ressam Lili Elbe ve Gerda Wegener'ın hayatından esinlenerek yazdığı aynı adlı kitabından uyarlanmış 2015 yapımı bir İngiliz-Amerikan biyografik romantik/dram filmidir. En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Oscar'ı dahil 7 ödül almış, En İyi Erkek Oyuncu Oscar'ı dahil 41 ayrı ödüle adaylığı olmuştur. Einar/Lili'yi Eddie Redmayne, Gerda'yı Alicia Vikander oynamıştır.

Film; Einar Wegener'ın (tam adıyla Einar Magnus Andreas Wegener) hayatının trans olduğunu fark etmeye başladığı döneminden başlayarak anlatıyor. Yani aslında bu Einar'ın değil, Lili'nin hikayesi. Lili Elbe (tam adıyla Lili Ilse Elvenes), çoğu yerde tarihteki ilk transseksüel olarak geçer ancak bu tartışmalı bir bilgidir. Ameliyatlarından birisinde yumurtalık prototipi denilebilecek türden dokular bulunduğu söylenmektedir. Durum buysa bu Einar'ı başından beri interseks yapar yani Einar hem kadınsı hem erkeksi cinsiyet özelliklerine sahiptir. Ayrıca o dönemde tam olarak teşhis edilememiş olsa da Klinefer Sendromuna sahip olduğu, yani cinsiyeti belirleyen eşey kromozomları XX (kadın) ya da XY (erkek) yerine XXY şeklinde olduğu düşüncesi de vardır. Tüm bu fikir ayrılıklarından dolayı tarihteki ilk cinsiyet değiştirme ameliyatlarından biridir demek en doğrusu olur. 

Einar Wegener - Lili Elbe  

Gerda Gottlieb

Lili Elba

Einar Wegener, Kopenhag'daki sanat okulunda tanıştığı karısı Gerda Gottlieb ile yaşayan, özellikle manzara resimleriyle ünlü bir ressamdır. Portreler üzerine çalışan karısının modelinin gelemediği bir gün karısı için modellik yapar. Filmde Einar, bu olaydan sonra daha çok cross-dressing (karşı cinsin kıyafetlerini giymek) gibi şeylerden başlayarak gittikçe daha feminen şeylere yönelmiştir. İtalya ve Fransa'da çeşitli yerlerde yaşamaya çalışsa da en sonunda Paris'e daha açık bir şekilde kadın gibi yaşayabildiği için yerleşmiş, eşi Gerda'nın görümcesi olarak kendini tanıtmıştır. Hem filmdeki hem gerçek hayattaki Lili, kadınsı vücuda sahip olmak için çeşitli ameliyatlara girdi. Jinekolog Kurt Warnekros, operasyonlarını yürüten doktordu. Sürecin tamamlanmasıyla resim yapmayı bıraktı.

Gerda Wegener'in tablosu "the Ballerina"

Einar, Gerda'ya modellik yapıyor

Paris'te yaşadıktan bir süre sonra Lili, Dresden'e döndü. Orada Fransız galerici Claude Lejeune ile bir ilişkisi oldu. Lejeune ile evlenmek, çocukları olsun istiyordu. Bu asla gerçekleşemedi, rahim nakli sonrası oluşan komplikasyonlar yüzünden hayatını kaybetti. Fra Mand Til Kvinde (Man into Woman / Erkekten Kadına) isimli otobiyografisi ölümünden sonra yayınlandı. Ne filmde ne de kitapta eşi Gerda'nın cinsel yönelimine değinilmedi, Gerda sadece Lili'ye destek olur bir şekilde gösterildi ama gerçek hayatta Gerda'nın yönelimi çizdiği erotik tabloların öznelerinden belliydi. Danimarka Lili'nin dönüşümünü tamamlamasıyla evliliklerini geçersiz kılmasına kadar, hatta bundan sonra da yine birlikteydiler.

Lili Elbe ve Claude Lejeune

Gerda Gottlieb'in erotik tablolarından biri

Film, tarihten bir kişilik olan Lili Elbe'nin hikayesi olsa da kendi başına bir hikaye olarak bile yeterince güçlü. Öncelikle direkt Lili Elbe'nin kendi hayat hikayesi olarak değil de David Ebershoff'un tarihi/biyografik romanından uyarlama olduğu için zaten gerçekten ayrı gelişiyor. Üstüne üstlük beyazperdeye aktarırken daha dramatik ve akıcı bir hale gelmesi için doğal olarak yine bazı şeyler değiştirilmiş. Yormayan bir hikaye anlatımı var. Olduğu gibi anlatıldığı için translara karşı önyargılı olan ya da bu konularda fikir edinmek isteyen herkes başta olmak üzere tüm film severlere önerebileceğim bir yapıt. 

—Bir doktor... müdahale etti... Doğanın hatasını düzeltmek için.

—Seni kadın mı yaptı?

—Hayır, Tanrı beni kadın yaptı. Doktorlar... Doktor hastalığımı iyileştirdi. Yani sahte kılığımı.